Storytelling: 4 ingrediënten voor een goed recept (deel 2)
In mijn vorige artikel las je hoe je met vier ingrediënten een goed verhaal in elkaar zet: een hoofdpersoon, een ‘oude’ wereld, een ‘nieuwe’ wereld en een reis vol gebeurtenissen.
In dit tweede deel ga ik dieper in op dat laatste ingrediënt: de reis vol gebeurtenissen. Want dat is er nogal een. Die reis omvat namelijk alles wat er gebeurt om van het begin van je verhaal toe te bewegen naar het einde van je verhaal.
Hoe doe je dat? Waar bestaat zo’n reis uit? En in welke volgorde pak je dat aan?
5 soorten gebeurtenissen
In een verhaal gebeurt er van alles. Als je de structuur van een verhaal niet kent, lijkt het alsof dat zomaar wat leuk bedachte gebeurtenissen zijn die daarna handig in elkaar zijn gezet.
Natuurlijk is dat niet zo.
Zoals een verhaal in grote lijnen vier zorgvuldig uitgewerkte ingrediënten kent, kent de reis in het verhaal vijf zorgvuldig uitgewerkte soorten gebeurtenissen:
De trigger
De gevolgen van de trigger
Het besluit van de hoofdpersoon
De climax
De cooling down
Hoe die vijf gebeurtenissen precies werken, lees je hieronder.
1. De trigger
Je hebt de ‘oude’ wereld geschetst, je lezer daarin getrokken. Mooi, dan is het tijd om je verhaal op gang te brengen.
Dat doe je met de trigger, de eerste gebeurtenis.
Die eerste gebeurtenis bepaalt de richting van je verhaal. Alles wat daarna gebeurt komt voort uit die eerste gebeurtenis. Het is als het ware de ‘reden’ van het verhaal.
👉 In The Lion King is dat bijvoorbeeld de scène waarin Scar een poging doet om Simba te vermoorden
👉 In Jurassic Park is dat de scène waarin de velociraptor een werknemer van het attractiepark doodt
👉 In Alleen op de wereld is dat de dag waarop Remi wordt gevonden door Jérôme Barberin en zijn vrouw
Vaak komt die trigger dus na het schetsen van de oude wereld. Maar dat hoeft niet.
Het kan bijvoorbeeld tegelijk, waarbij je lezer tijdens de trigger de oude wereld leert kennen.
Of andersom: dan begin je bij de trigger. Zo breng je direct spanning in je verhaal, waardoor je lezer er vanaf het begin goed in zit. Daarna schets je gaandeweg de oude wereld, waardoor je lezer goed begrijpt in wat voor situatie die trigger heeft plaatsgevonden en de komende gebeurtenissen zich gaan voordoen.
2. De gevolgen van de trigger
Die eerste gebeurtenis zet natuurlijk van alles in beweging. Wat precies? Hoe precies? Dat zijn de gevolgen, de tweede soort gebeurtenis in je verhaal.
In The Lion King is dat bijvoorbeeld:
De poging om Simba te vermoorden mislukt
In plaats daarvan vermoordt Scar de vader van Simba
Scar geeft Simba de schuld van die moord
Simba vlucht naar het regenwoud waar hij Timon en Pumbaa ontmoet
Scar neemt het koninkrijk over
Zie je? De trigger heeft een flinke impact gehad op de oude wereld. De vraag is nu: wat gaat er nu gebeuren? Wat gaat de hoofdpersoon allemaal meemaken nu een nieuwe situatie is ontstaan?
3. Het besluit van de hoofdpersoon
Wat besluit de hoofdpersoon te doen nadat de trigger is geweest en de gevolgen daarvan duidelijk zijn geworden? Vaak ontstaat die derde gebeurtenis, het besluit van de hoofdpersoon, uit een wens. Dat kan bijvoorbeeld zijn:
Een brandend verlangen dat opborrelt
Een directe, emotionele reactie op wat er gebeurd is
Een inzicht dat de hoofdpersoon opdoet als gevolg van de trigger
De mogelijkheid die ontstaat om een lang gekoesterde wens in vervulling te laten gaan
Een noodzaak om een bepaald conflict aan te gaan
Terug naar het voorbeeld van The Lion King. Welk besluit van hoofdpersoon Simba vormt die derde gebeurtenis?
Het besluit om terug te gaan naar het koninkrijk, nadat Rafiki hem een visioen laat zien van de dood van zijn vader Mufasa.
4. De climax
Nadat je hoofdpersoon een besluit heeft gemaakt, komt hij in beweging en maakt hij van alles mee.
Vaak is dat een conflict dat hij aangaat. Of het is een spannende onderneming om zijn verlangen in vervulling te laten gaan. Of het is een zoektocht om zijn inzicht verder te onderzoeken.
De climax is binnen die reeks belevingen de grootste, belangrijkste gebeurtenis. Het is het moment waarop het besluit leidt tot een uitkomst, de wens in vervulling gaat, het conflict wordt verloren of gewonnen.
Schrijf je bijvoorbeeld een brand story? Dan kan het zijn dat het merk waarvoor je het verhaal schrijft een uitvinding doet, het ultieme product ontwikkelt of een baanbrekende methode uitwerkt.
En wat The Lion King betreft is dat natuurlijk het moment waarop Simba zijn rivaal Scar verslaat door hem van de rotsen te gooien.
5. De cooling down
Zo, alles wat er moest gebeuren is gebeurd. De brandende vraag is: hoe loopt het af? Als lezer wil je weten hoe alle belangrijke personages verder gaan na de climax. In het voorbeeld van The Lion King wil je weten:
Hoe ziet het koninkrijk eruit nu Simba koning is?
Hoe ontwikkelt de liefde tussen Simba en Nala zich?
Hoe zit het met de strijd tussen de leeuwen en de hyena’s?
Wat gebeurt er met Timon en Pumbaa?
En eventueel: wat gaat Rafiki doen?
Die laatste gebeurtenis van de reis, leidt de nieuwe wereld in, het vierde ingrediënt van je verhaal.
En zo is je verhaal rond.
Nog een voorbeeld?
Ik emigreer in mei dit jaar naar Spanje. Daar ga ik samen met mijn vriend op ons natuurlandgoed Tierra del Salto wonen.
Het verhaal rond die keuze, vertel ik je aan de hand van de vijf gebeurtenissen.
1. De trigger
We realiseren ons dat Nederland niet het land is waarin we onze toekomst voor ons zien: het is er te druk, te gejaagd, er is nauwelijks natuur en in het Hollandse klimaat kunnen we niet doen wat we het liefste doen: buiten leven, dichtbij de natuur.
2. De gevolgen van de trigger
We gaan op onderzoek uit en reizen naar verschillende plekken in Europa om te ontdekken waar we onze toekomst wél voor ons zien. Slovenië komt voorbij, waar we zeker weten: in de natuur wonen, met veel ruimte om ons heen, daar zit voor ons de magie. Maar de winters zijn er te koud, we willen het hele jaar buiten kunnen leven.
We pakken de kaart erbij, kijken naar klimaattabellen, en bedenken dat het Spanje, Portugal of Italië moet worden.
3. Het besluit van de hoofdpersoon
Tijdens een reis naar Andalusië, Zuid-Spanje, vinden we alles wat we willen: prachtige landschappen, een warme cultuur, volop ruimte, heerlijk eten en betaalbare huizenprijzen. En het klimaat maakt dat we er het hele jaar veel buiten kunnen zijn.
We besluiten dat het Andalusië moet worden.
4. De climax
Na een aantal bezichtigingen en bergen en bergen aan onderzoek, vinden we een flink stuk grond met een oud olijfplukhuis. We doen een bod en korte tijd later zijn we eigenaar, olé! 😁
5. De cooling down
We bouwen het olijfplukhuis om tot woonhuis, leren de taal, stappen in de auto en vamos a España.