Brief van de Maand - Februari
Steek die schrijftaal van je maar lekker in je wandcontactdoos
''Wandcontactdoos''
Ooit weleens iemand horen zeggen: ''Je kunt je telefoon opladen daar bij de wandcontactdoos in mijn keuken''? Nee, natuurlijk niet. Het woord wandcontactdoos komt alleen voor in gebruikshandleidingen die geschreven zijn door sociaal uitgedaagde mensen die vóór 1892 geboren zijn.
Hoe kom ik dan aan dat woord? En waarom begin ik mijn Brief van de Maand met een vocabulaire verschrikking uit de tijd dat corona nog geen virus én nog geen Mexicaans biertje was?
Nou, vorige week ontstond er nogal een discussie tussen de bijna 80.000 mensen die mijn LinkedIn-post over schrijftaal versus spreektaal zagen. De wereld op LinkedIn leek even verdeeld tussen de Schrijftaligen en Spreektaligen, de Formeligen en de Informeligen, waarbij gestreden werd om het annexeren van grijs gebied rond respect, beleefdheid en omgangsvormen. Iemand riep op tot professionaliteit, waarbij de wandcontactdoos als toonbeeld van correct taalgebruik werd aangehaald en een gedachte-experiment rond Mark, of 'De heer Rutte', duidelijkheid moest verschaffen rond de vraag: wel of niet tutoyeren?
Dat schreeuwt natuurlijk om een vervolg, een uitgebreide blik op de kwestie. Om te beginnen: steek die schrijftaal maar lekker in je wandcontactdoos, en laat 'm geëlektrocuteerd nog even na spartelen tot 'ie z'n weg vindt naar het hiernanooitmeernamaals.
En om uitgebreider in te gaan op de vraag ''Schrijftaal of spreektaal?'' én op alle andere vragen die onder die post ontstonden: 'wat is respect?', 'kunnen mensen in rang verschillen?' en 'krijg je het warm of koud van een huskytocht rond Reykjavik?', hier mijn uitgebreide vervolg: Schrijftaal of spreektaal? Formeel of informeel? Zakelijk of persoonlijk? U of jij? - ook als podcastaflevering te beluisteren op Spotify.
Ben jij van de spreektaal? Vind jij dat een tekst vooral lekker leest als 'ie klinkt als een spontaan gesprek op een picknickkleed, temidden van ontspannen fluitende vogels en ver weg van wandcontactdozen en gebruikshandleidingen?
Dan heb ik de volgende artikelen uit mijn oude doos voor je:
Wil je dat je lezers je tekst onthouden? Dan is dit wat je moet doen - 3 technieken
Waarom Freddie Mercury dé inspiratiebron is voor elke copywriter
Breng je tekst tot leven: prikkel de ogen, oren, neus, tong en huid van je lezers
Lolitaaltechnisch opwindende taal'Wil je lekkerdere teksten schrijven? Dit moet je weten over '
Oh, en heb je je al aangemeld voor mijn online masterclass 'Scherpe teksten voor LinkedIn' op donderdag 24 maart? Doen, de aanmeldingen stromen binnen, het belooft, of liever gezegd, ik beloof je, een leerzame én leuke online masterclass - alleen lezers van mijn Brief van de Maand krijgen €20 korting - jij dus. Code is: SCHERP.
Denk je nu: ''goh, eigenlijk zie ik een achterliggend thema, een interessante vraag achter kwesties als schrijftaal, spreektaal en het volgen of doorbreken van conventies, namelijk de vraag: hoe evolueert taal met de tijd mee?'' Nou, lieve lezer, dan heb ik iets voor je waarvan ik vermoed dat je er zo wild van wordt als een leeuwenwelpje die z'n staart per ongeluk in een wandcontactdoos heeft gestoken:
De NRC Onbehaarde Apen podcastaflevering: Hoe taal mee-evolueert met de tijd'.
Zoals altijd sluit ik af met een liedje, omdat muziek het tegenovergestelde met je doet als een gebruikshandleiding. In dit geval een Andalusisch liedje - één keer raden waar ik op dit moment ben:
Tot volgende maand.
Tim